Aralıklı Tekrar Sistemi (Spaced Repetition System) ve Anki

Bloga verdiğim uzun bir aradan sonra bir tanıtım yazısıyla karşınızdayım. Bu yazı hem yazageldiğim konulardan farklı olması, hem de Türkçe olması sebebiyle bu blogun formatından ayrışıyor. Ancak, bloga başlarken belirlediğim hedefe ulaştığım için bir mahzur görmüyorum. Bu yazıyı özelde YLSY bursiyeri olup ömür boyu öğrenme yoluna girmiş meslektaşlarım, ve Tıpta Uzmanlık Sınavına hazırlanan arkadaşım Seyfullah adına (kendisine çok faydalı olacak bu sistemi kullanmaya ısrarlarıma rağmen başlamadığı için, belki bu atıf vesilesiyle başlar umuduyla), genelde de bir şeyler öğrenmeye çalışan herkes adına yazıyorum.

Yazının temel konusu ‘nasıl daha etkili öğrenebiliriz’. Kısaca iki şeyden bahsedeceğim: Aralıklı Tekrar Sistemi (Spaced Repetition System) ve bu sistemi uygulayan Anki uygulaması.

Yukarıdaki eğrinin farklı sürümleri var, ama hepsinin söylediği şey aynı: tekrar etmediğimiz, kullanmadığımız bilgiyi unutuyoruz. Yeni öğrendiğimiz bir bilgiyi yaklaşık 7 gün hiç tekrar etmezsek tamamen unutuyoruz. Dikkatinizi çekmek istediğim husus, her tekrar ile, o bilgiyi unutma hızımızın yavaşlaması. Yeni öğrendiğimiz bir bilginin 1 gün sonra %20’sini unutuyoruz. İlk tekrardan sonra o bilginin %20’sini unutmamız 2 gün sürüyor. İkinci tekrardan sonra 3 gün vs. Yeterince tekrar ettikten sonra bu süre aylara-yıllara çıkıyor. Bizim amacımız da bu süreyi mümkün olduğunca uzatmak.

Bu sistemin kurucusu Dr. Wozniak’ın bir röportajda söylediklerine kulak verelim:

"In short: SRS is NOT BETTER than OTHER SYSTEMS. This is THE ONLY system. This is simply how memory works. Either you do a spaced repetition or you lose a memory trace (or, worse, waste time on unnecessary, or even harmful repetition)"

“Kısaca: Aralıklı Tekrar Sistemi diğer öğrenme sistemlerden daha iyi değildir. Bu TEK sistemdir. Hafızamız kısaca böyle çalışır. Ya aralıklı tekrar yaparsınız, ya da unutursunuz (ya da daha kötüsü, gereksiz ve belki zararlı tekrarlarla zaman kaybedersiniz)”

Yabancı dilde yeni öğrendiğiniz bir kelimeyi her saat ya da her sabah tekrar ederseniz onu unutmazsınız. Ama bu verimli değil. Öğrenmeniz gereken onca bilgiyi düşününce, uygulanabilir de değil. Öğrendikten uzun bir süre sonra tekrar etmeye çalışırsanız da iş işten geçmiş olur, çoktan unutmuşsunuzdur. Zaman açısından en verimli usul, bir şeyi öğrendikten sonra onu tam unutmak üzereyken tekrar etmektir. Peki buna nasıl karar vereceğiz? Bizim bunu takip etmemize gerek yok, Anki bizim adımıza bunu yapıyor.

Anki bir 'flashcard' uygulaması. Bir kağıdın bir yüzüne soruyu, diğer yüzüne de cevabı yazarak hepimiz çalışmışızdır. Anki’nin özünde de bu var. Anki’deki kartlar bu kadar sade olabileceği gibi, kartlarınıza ses, resim ekleyebilir ve size sağlanan bir çok diğer kişiselleştirme imkanından faydalanabilirsiniz.

Anki kısaca şöyle çalışıyor:

1) Her gün belli miktarda kart çalışıyorsunuz (Yabancı dil öğrenenler için günlük 20 kart tavsiye edilir).

2) Çalıştığınız kartları kolay, orta, zor gibi derecelendiriyorsunuz.

3) Anki zor kartları daha sık, kolay kartları daha seyrek olacak şekilde tekrar tekrar karşınıza getiriyor.

4) Bir yandan eski öğrendiklerinizi günü geldikçe tekrar ederken, bir yandan da yeni kartlar çalışıyorsunuz.

Benim çalıştığım Japonca desteden bir örnek:

SORU

CEVAP

Bu kart, cümlede koyu bir şekilde yazılmış 置く (oku - bir şeyi bir yere koymak, bırakmak) kelimesini öğretiyor. Soruda bu fiilin geçmiş hali olduğu için biraz farklı bir şekilde yazılmış. Soruyu düşündükten sonra 'cevabı göster' diyorum ve bu kelimeyi ne kadar kolay hatırladığımı değerlendiriyorum. Eğer kolay'ı seçersem Anki bana bu kelimeyi 6 gün sonra tekrar gösterecek. Zor'u seçersem 3 gün sonra. Eğer hatırlayamadıysam, 'tekrar' seçeneğini seçiyorum ve Anki 10 dakika içerisinde bu kartı tekrar gösteriyor. Diyelim ki Kolay'ı seçtim, 6 gün sonra bu soru tekrar karşıma geldiğinde Kolay seçeneği muhtemelen 15 gün gibi bir süre olacak.

Bu şekilde, zaten iyi öğrendiğimiz şeyler üzerinde vakit kaybetmeyerek ve zorlandığımız şeyleri daha sık çalışarak çok büyük zaman tasarrufu sağlamış oluyoruz.

Anki en çok yabancı dil öğrenenler ve uzmanlık sınavına hazırlanan doktorlar tarafından kullanılıyor. Bu alanlarda başkaları tarafından hazırlanmış çok kaliteli Anki desteleri bulabilirsiniz. Yeni başlayanlara önce hazır desteleri kullanmaları, daha sonra mutlaka kendi destelerini hazırlamaları tavsiye ediliyor. Tek tek kartlar hazırlamak başta çok büyük zaman kaybı gibi gelebilir, ama emin olun başkalarının desteleri kendi hazırladığınız kartlar kadar verimli olmuyor. Kart hazırlamak da öğrenmeye dahil çünkü.

Anki uygulaması ile ilgili linkleri aşağıda bulabilirsiniz. Umarım hayranı olduğum bu uygulamayı az da olsa tanıtabilmişimdir. İyi öğrenmeler!

Linkler

Anki Anasayfa:

https://apps.ankiweb.net/

(Programı bilgisayarınıza (Windows, Mac, Linux) buradan ücretsiz indirebilirsiniz. Android uygulaması ücretsiz, iOS uygulaması ücretli)

Anki Kullanma Kılavuzu:

https://apps.ankiweb.net/docs/manual.html

(Türkçe tercümesi yok maalesef)

Hazır Desteler:

https://ankiweb.net/shared/decks/

(Mümkünse kartlarında resim ve ses olan desteler bulmaya çalışın. Bir yüzü Türkçe diğer yüzü İngilizce olan kaliteli çok deste olmasa da yine de var. Linkteki arama çubuğuna öncelikle 'Turkish' yazıp aratmanızı tavsiye ederim. Destelerin sağında o destede kaç kart-resim-ses olduğu yazıyor. Bir yüzü İngilizce diğer yüzü Japonca, Çince, Rusça, Almanca vs. olan kaliteli desteleri daha rahat bulabilirsiniz. IELTS ve TOEFL için kelime listeleri ya da Oxford en çok kullanılan 3000 İngilizce kelime gibi listeler var. Bu listeleri Anki kartı haline dönüştürürse birisi (kartların bir yüzüne Türkçesini yazarak, İngilizce teleffuzlarını internetten bulup ekleyerek, kartlara hatırlamayı kolaylaştıracak resimler ekleyerek vs.) İngilizce öğrenmeye çalışan belki on binlerce insana çok büyük bir iyilik yapmış olur.